Bo dzisiaj modernizm to unikat
To już ostatni artykuł z tej krótkiej, ale ważnej serii. Ważnej szczególnie ze względu na aktualne zamieszanie z budynkiem ZETO – który co prawda nie wpisuje się w klasyczny modernizm, ale tak jak Solpol jest pomnikiem architektury. Swoją drogą bardzo udanym.
Modernizm tak jak inne style architektoniczne powinien być zachowywany i pokazywany. I nie chodzi tu o subiektywną miłość do tego stylu. Nie każdemu się musi podobać, tak samo jak nie każdy polubi zimne, ciemne i surowe romańskie kościoły. Ale przecież je konserwujemy i pokazujemy prawda? Chodzi o realne powody, dla których modernizm jest unikatem. A co to właściwie znaczy?
Primo
Powodów dla takiego nazewnictwa jest wiele, ale można skupić się na trzech z nich. Po pierwsze jest on dalej aktualny. Nie tylko z powodu korzystania i rozwijania jego odkryć i założeń, ale być może przede wszystkim dlatego, że nadal jest funkcjonalny. Późniejsze style jak brutalizm, dekonstrukcjonizm czy postmodernizm traktowane są bardziej jak ciekawostka, coś co można oglądać, jednak w czym niekoniecznie chce się mieszkać. Z modernizmem jest inaczej. Oczywiście nie zawsze i nie wszędzie, ale pozostał on funkcjonalny. Wiele jego budynków dzisiaj wygląda jak wybudowane 10 lat temu. O ilu jeszcze stylach możemy tak powiedzieć? A przecież minęło już 100 lat. Niesamowite jest to, jak modernizm potrafił być w latach swojego królowania jednocześnie przyszłościowy, jak i tak bardzo aktualny dla tamtych czasów.
Secundo
Po drugie, to muzeum – pokazywanie jakie kiedyś było spojrzenie nie tylko na architekturę, ale też na życie codzienne i społeczne relacje. Można się z tego uczyć, można to krytykować – to nieistotne, ważne że pobudza pewną debatę. Jest ona o tyle istotna, że modernizm nie był ewolucją poprzednich światopoglądów, a rewolucją. I to bardzo udaną i trwałą. Jak to zrobiono? Jak przełamano impas? Przecież to pytania aktualne także dziś, za 10 i 100 lat.
Tertio
Trzecia kwestia – akademicko go szlifowano. Oczywiście, szkoły architektoniczne działające w danym stylu to nie odosobniony przypadek w historii ludzkości. Nie jest też prawdą, że Bauhaus wymyślił modernizm – przecież wcześniej w taką stronę szedł Werkbund czy Adolf Loos, a także wielu innych. Ale zdecydowanie Bauhaus rozwinął modernizm. A wniesienie nowego przecież stylu na poziom akademicki raczej się nie zdarza. To sprawiło, że modernizm nie rozwijał się tylko w naturalny sposób, a był badany, analizowany i rozbierany na czynniki pierwsze. Prawie od początku był udoskonalany.
