Literatura od lat jest jednym z najmocniejszych filarów Wrocławia, a tegoroczny październik to miesiąc wyjątkowych sukcesów i świetnych wiadomości w tej dziedzinie. Wczoraj wieczorem Wrocław został przyjęty do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO i został Miastem Literatury UNESCO. Od kilku tygodni wrocławianie cieszą się Noblem przyznanym Oldze Tokarczuk, teraz mają kolejny powód do dumy i pewność, że w ich mieście literatura i promowanie czytelnictwa zajmują ważne miejsce i wciąż się rozwijają.
Wiosną tego roku Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk podjął decyzję, by aplikować do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO. Przygotowaniem dokumentu, dzięki któremu Wrocław zdobył tytuł Miasta Literatury UNESCO, zajął się zespół Wrocławskiego Domu Literatury. To właśnie ta instytucja, pod dyrekcją Irka Grina, została również operatorem programu.
Program Sieci Miast Kreatywnych UNESCO został utworzony w 2004 roku, aby wspierać rozwój ekonomiczny, społeczny i kulturalny miast oparty na zasadach trwałego i zrównoważonego rozwoju. Prowadzony przez UNESCO program służy podkreślaniu osiągnięć i aspiracji ośrodków miejskich, które chcą dzielić się swoimi pomysłami, doświadczeniami i najlepszymi praktykami dla zrównoważonego rozwoju kulturalnego, społecznego i ekonomicznego. Miasta mogą realizować te idee na licznych polach działalności kreatywnej – poprzez literaturę, film, muzykę, rzemiosło i sztukę ludową, dizajn, wykorzystanie w rozwoju technologii cyfrowej i mediów, a nawet gastronomię.
Pierwszym polskim Miastem Literatury UNESCO został w 2013 roku Kraków, który jednocześnie stał się pierwszym polskim przedstawicielem w Sieci. Wrocław dołącza do tego prestiżowego grona w dziedzinie literatury jako drugie polskie miasto. Wraz z nim do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO dołączyło 65 miast z całego świata – w sumie należy do niej 246 ośrodków. W tym roku w gronie Miast Literatury znalazły się także Angoulême (Francja), Bejrut (Liban), Exeter (Wielka Brytania), Kuhmo (Finlandia), Lahaur (Pakistan), Leeuwarden (Holandia), Nankin (Chiny), Odessa (Ukraina), As-Sulajmanijja (Kurdyjski Okręg Autonomiczny w Iraku) i Wonju (Korea Południowa).
Jako uzasadnienie decyzji przyjęcia nowych miast do Sieci dyrektorka generalna UNESCO Audrey Azoulay podaje: „to miasta, które traktują kulturę nie jako dodatek do swojej strategii, lecz jako jej filar. Sprzyja to politycznym i społecznym innowacjom, a także jest niezwykle ważne dla rozwoju młodego pokolenia”. Kolejny literacki sukces miasta jako pierwsza skomentowała noblistka Olga Tokarczuk, członkini Rady Programowej Wrocławskiego Domu Literatury: „Być może dziwnie to zabrzmi w moich ustach, ale to naprawdę najbardziej niesamowite literackie tygodnie w historii Wrocławia. Bardzo się cieszę z tytułu Miasta Literatury UNESCO dla Wrocławia!”. Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk dodaje: „To wydarzenie jeszcze bardziej mobilizuje nas do pracy nad zrównoważonym rozwojem miasta również przez kulturę”.
Projekty Wrocławia przedstawione w aplikacji do Sieci Miast Kreatywnych mają zarówno wymiar lokalny, jak i międzynarodowy, a punktem wyjścia do ich stworzenia było 17 celów zrównoważonego rozwoju, które UNESCO przyjęło w 2015 roku jako program działań podnoszących jakość życia ludzi na całym świecie. Wrocławskie projekty skupiają się na wspieraniu lokalnych przemysłów kreatywnych związanych z książką, budowaniu społeczności wokół wydarzeń literackich i angażowaniu w nie różnych grup mieszkańców. Podejmują także wyzwania stawiane przez współczesność: integracja mieszkańców Wrocławia pochodzących z różnych krajów i kultur, przeciwdziałanie ksenofobii i wykluczeniu, wyrównywanie szans w dostępie do edukacji i kultury. Wszystkie zaplanowane działania realizowane będą w formie współpracy z lokalnymi organizacjami, a także innymi Miastami Literatury UNESCO, zwłaszcza tymi najbliższymi Wrocławiowi geograficznie i programowo: Lwowem, Krakowem, Pragą i Heidelbergiem.
Informację o tytule Miasta Literatury UNESCO dla Wrocławia skomentował także Sekretarz Generalny Polskiego Komitetu do spraw UNESCO prof. Sławomir Ratajski: „Z radością i satysfakcją przyjąłem wiadomość, że do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO dołącza kolejne polskie miasto – Wrocław jako Miasto Literatury. Cieszymy się, że w tym prestiżowym gronie miast z całego świata znajdują się już 4 polskie miasta: Kraków i Wrocław jako Miasta Literatury, Katowice – Miasto Muzyki oraz Łódź – Miasto Filmu. Dynamicznie rozwijająca się Sieć Miast Kreatywnych UNESCO jest przykładem nowoczesnego podejścia do zrównoważonego rozwoju miast w oparciu o potencjał kulturowy i kreatywność mieszkańców. Miasta zrzeszone w Sieci Miast Kreatywnych UNESCO tworzą elitę nowoczesnych miast, które dostrzegają potrzeby swoich mieszkańców oferując im, poprzez nowoczesny model rozwoju, stale podnoszenie poziomu życia. Wraz z gratulacjami życzę Wrocławiowi sukcesów w dalszym budowaniu silnej pozycji miasta w świecie jako ważnego europejskiego ośrodka przynależnego do Sieci Miast kreatywnych UNESCO.”
