Rok temu – 24 lutego – wojska rosyjskie rozpoczęły pełnoskalową inwazję na terytorium Ukrainy, kontynuując tym samym działania wojenne rozpoczęte w 2014 roku. Od pierwszych dni inwazji to właśnie Wrocław stał się jednym z głównych polskich miast, w którym uchodźcy szukali schronienia przed piekłem wojny.
Reakcja była natychmiastowa – organizacja i koordynacja pomocy na wielu płaszczyznach: w zakresie zbiórek, zakwaterowania, edukacji czy pomocy prawnej i językowej. Z nieocenioną pomocą ruszyły tysiące mieszkańców-wolontariuszy. Dziś – rok po wybuchu wojny – to tu Ukraińcy uczą się, pracują, ale też wzbogacają wrocławskie życie społeczne. A miasto wraz z organizacjami pozarządowymi stara się stwarzać im warunki do tego – by czuli się tu dobrze i bezpiecznie.
„To już rok, odkąd bohaterska Ukraina broni swojego kraju, ale też suwerenności Europy przed rosyjskim najeźdźcą. Od początku tej wojny Wrocław, wspólnota wrocławianek i wrocławian aktywnie włączyła się w pomoc uchodźcom z Ukrainy, którzy po 24 lutego znaleźli tu swoje schronienie i nowy dom. Będziemy nieustannie pomagali, bo wiemy, że w tej wojnie chodzi nie tylko o niepodległość Ukrainy, ale też Polski. Cieszę się, że jesteście z nami” – mówi Jacek Sutryk, Prezydent Wrocławia.
Systemowej pomocy od rozpoczęcia inwazji udzielały instytucje miejskie oraz około stu organizacji współpracujących z miastem, przy ogromnym wsparciu tysięcy wrocławian i wrocławianek. Urzędy i instytucje przystosowały się do przyjęcia tysięcy uchodźców. Miasto zorganizowało ponad 20 punktów noclegowych – były to hotele, hostele a także m.in. Terminal Lotniczy, budynek po dawnym Liceum Ogólnokształcącym przy ul. Grochowej. Przez kilka tygodni jednym z takich miejsc była również – Hala Orbita z 350 miejscami noclegowymi. W kulminacyjnym momencie do dyspozycji były 3 tysiące miejsc noclegowych a kolejnych kilkaset gotowych do uruchomienia. Oprócz noclegu zapewniane w nich były posiłki oraz ciepłe napoje. Przez rok miasto udzieliło uchodźcom około 400 tysięcy noclegów. Obecnie – w miejskich punktach noclegowych przebywa około 1000 obywateli Ukrainy. W rezerwie pozostają kolejne punkty, gotowe do uruchomienia w razie potrzeb.
„Pracujemy od pierwszych dni inwazji w systemie codziennym, kontynuując swoją pracę nieprzerwanie do dziś, w każdą środę analizując aktualną sytuację – podkreśla Radosław Michalski, koordynator wrocławskiego sztabu dedykowanego kryzysowi uchodźczemu. – Bieżące działania urzędu, jednostek i spółek miejskich wsparły miasta partnerskie jak Breda, Drezno, Lille i Wiesbaden przysyłając pomoc humanitarną oraz oferując uchodźcom relokację. Do pomocy włączyły się także organizacje międzynarodowe takie jak World Central Kitchen, UNICEF i UNHCR. Dzięki budowanym przez lata dobrym relacjom Wrocław w czasie kryzysu nie pozostał osamotniony i także dziś współpracuje w ramach programów długofalowego wsparcia uchodźców”.
KOMPLEKSOWA POMOC – SCHRONIENIE, POSIŁKI, INFORMACJA
Pomoc i działania miasta w pierwszych miesiącach inwazji – przy napływie w krótkim czasie tysięcy uchodźców musiały być kompleksowe – od zakwaterowania, poprzez dokładną informację, edukację, pomoc prawną i językową.
Po pierwsze dokładna informacja, by osoby, które często po bardzo trudnych przeżyciach – przyjeżdżając do Wrocławia wiedziały, gdzie udać się po pomoc, uzyskać poradę prawną, zdrowotną, psychologiczną czy każdą inną, ważną dla nich informację. Takim najważniejszym punktem informacyjnym dla uchodźców z Ukrainy we Wrocławiu stało się Przejście Dialogu (WroMigrant) – konsultanci udzielili porad dla blisko 24 tysięcy osób.
„Rok temu byliśmy świadkami niesamowitej solidarności, która objawiała się tysiącami maili, w których najczęściej pojawiało się pytanie „jak mogę pomóc”. W tamte zimne dni rozgrzewaliśmy przybywających do Wrocławia talerzem ciepłej zupy i kanapkami – rozdawaliśmy je – my, wrocławianie, my, wolontariusze – całodobowo w pobliżu dworca. Przejście Dialogu stało się miejskim centrum informacyjnym, w którym przez wszystkie dni tygodnia po kilkanaście godzin na dobę wraz z wolontariuszami, w tym również prawnikami, udzielaliśmy wyczerpujących konsultacji i porad” – mówi Dorota Feliks, Dyrektor Wrocławskiego Centrum Rozwoju Społecznego.
Dedykowana gazeta, ulotki i plakaty.
Miasto wydało 200 tysięcy papierowych egzemplarzy biuletynu Wrocław.pl w języku ukraińskim. Wydrukowanych zostało 25 tysięcy ulotek z tzw. „niezbędnikiem pomocowym” a także dziesiątki tysięcy tablic informacyjnych, naklejek, plakatów – by ułatwić uchodźcom poruszanie się po Wrocławiu. Główny portal miejski Wrocław.pl, już wcześniej posiadający sekcję informacji w języku ukraińskim rozbudował swoją działalność i do dziś służy jako sprawdzone źródło informacji o Wrocławiu dla mieszkańców z Ukrainy.
ZBIÓRKI DARÓW WE WSZYSTKICH SZKOŁACH I PRZEDSZKOLACH
Miasto we współpracy z wieloma fundacjami organizowało i koordynowało pomoc na wielu płaszczyznach. Zbiórki darów odbywały się we wszystkich wrocławskich szkołach i przedszkolach, a także w trzech pomocowych Hubach: Czasoprzestrzeni, Sektorze 3 oraz we Wrocławskim Parku Technologicznym. Co ważne – w tych miejscach (następnie także w wielu innych) potrzebujący, a także rodziny, które przyjęły pod swój dach uchodźców – mogły także dary odebrać.
Szkoły bardzo szybko zapełniały się pomocą, na bieżąco Straż Miejska wywoziła je do magazynów, gdzie były segregowane. Kilkaset ton darów wyjechało też do Ukrainy. Niedługo po wybuchu pełnoskalowej agresji Rosji w Ukrainie, zaapelowano do miast partnerskich Wrocławia o wsparcie i pomoc humanitarną dla Ukraińców zarówno w ich kraju, jak i tych, którzy uciekli przed wojną do Wrocławia.
EDUKACJA DZIECI I MŁODZIEŻY
Wrocław zapewnił dzieciom uciekającym ze strefy wojny miejsca w miejskich szkołach oraz przedszkolach. Tuż po wybuchu wojny, w 7 placówkach oświatowych, zorganizowano świetlice, do których rodzice mogli przyprowadzać swoje dzieci. Sami w tym czasie szli załatwiać formalności związane z pobytem w Polsce, czy odwiedzali punkty pomocowe.
Obecnie do publicznych i niepublicznych szkół i przedszkoli uczęszcza około 20 tysięcy uczniów z Ukrainy. W szkołach działa 75 oddziałów przygotowawczych (przed wojną było ich 41). To specjalne klasy dla uczniów przybywających z zagranicy, którzy nie znają języka polskiego lub znają go na poziomie niewystarczającym do nauki. Dodatkowo – we Wrocławiu działa 5 Centrów Nauki Zdalnej, w których uczniowie z Ukrainy łączą się online ze szkołami w Ukrainie – w ten sposób realizując obowiązek nauki w ukraińskim systemie edukacji.
„Przyjęcie tysięcy dzieci z Ukrainy do wrocławskich placówek było dla nas ogromnym wyzwaniem. Ale dzięki wytężonej pracy naszych dyrektorów i nauczycieli udało się zapewnić wszystkim uczniom jak najlepsze warunki do nauki i pomoc psychologiczną. Nasze szkoły i przedszkola były też miejscem wielu zbiórek i akcji pomocowych dla mieszkańców Ukrainy, do których również włączali się nasi uczniowie” – mówi Jarosław Delewski dyrektor Departamentu Edukacji UM.
PRACA DLA UCHODŹCÓW
Z ramienia miasta od wybuchu wojny – z Powiatowym Urzędem Pracy (PUP) ściśle współpracuje Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej. To właśnie w PUP-ie działa specjalny punkt informacyjny – a wspólnie została stworzona baza miejsc pracy, z której może skorzystać każdy niezależnie od narodowości. To dzięki niej zatrudnionych zostało już ponad 48 000 osób z Ukrainy. Wciąż jest dostępnych około 3000 miejsc pracy.
„Zachęcaliśmy wrocławskie firmy do przygotowywania ofert pracy, z których także mogliby skorzystać obywatele Ukrainy. Współtworzyliśmy również webinary, które przygotowywały pracodawców do nowych regulacji prawnych czy wspólnie z PUP a także Zachodnią Izbą Gospodarczą – Targi Pracy. Dzięki fantastycznej postawie lokalnych firm udało się pomóc osobom dotkniętym wojną – organizowano zbiórki darów, pomoc finansową dla NGO, oddawano do użytku powierzchnie noclegowe, organizowano wolontariaty pracownicze” – podkreśla Magdalena Okulowska, Prezes Agencji Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej.
Do tej pory w ramach pracy wrocławskiego Wydziału Spraw Obywatelskich nadanych zostało ponad 70 tysięcy numerów PESEL. W pierwszych tygodniach kryzysu urzędnicy odpowiedzialni za wydawanie dokumentów działali w systemie zmianowym do godzin wieczornych, także w dni wolne. Ich praca umożliwia Ukraińcom korzystanie z systemu opieki zdrowotnej czy znalezienie stałego zatrudnienia. Dodatkowo Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej we Wrocławiu wypłacił świadczenia 300-tu złotowe – ponad 47 tysiącom Ukraińców.
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w ciągu roku na terenie Wrocławia urodziło się tysiąc dzieci, których rodzice są obywatelami Ukrainy.
Wrocław, według oficjalnych danych GUS za rok 2022 jest trzecim co do wielkości miastem w Polsce i liczy ponad 670 tyś mieszkańców. Wiemy, że nieoficjalnie ich liczba przekroczyła 800 tysięcy osób.
Przed 24 lutego 2022 roku we Wrocławiu mieszkało około 100 tysięcy Ukraińców. Po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji do stolicy Dolnego Śląska przyjechało około 150 tysięcy uchodźców. Według szacunków – obecnie nawet co czwarty mieszkaniec Wrocławia to obywatel Ukrainy – a to oznacza, że w mieście przebywa dzisiaj nawet 250 tysięcy obywateli Ukrainy.
