Dziewiąta edycja Festiwalu Góry Literatury potrwa od 7 do 16 lipca 2023 roku i odbędzie się w rekordowej w swojej historii liczbie lokalizacji. Spotkania odbędą się 20 miejscach Nowej Rudy, Ludwikowic Kłodzkich, Kłodzka, Radkowa, Sokołowska, na Zamku Sarny w Ścinawce Górnej, na górze Guzowatej, w Dzikowcu, Wałbrzychu, Świdnicy oraz pałacu w Krobielowicach.
,,Zachęceni Państwa tłumnym udziałem w zeszłorocznej edycji, w tym roku proponujemy ponad 130 wydarzeń, w których weźmie udział niemal 200 gości.”
Najważniejszą inspiracją tegorocznego Festiwalu są słowa Fundatorki festiwalu Olgi Tokarczuk: Jestem przekonana (…), że istota ludzka jest w gruncie rzeczy drobnym jedynie elementem natury, a jej zachłanność, chciwość, bezwzględność i przekonanie o wyjątkowości pośród innych stworzeń jest dziwaczną, kosmiczną pomyłką. Konkwista, której poddajemy naturę, a która doprowadziła już do zagłady setek gatunków zwierząt, do zabetonowania ogromnej powierzchni globu, do katastrofy klimatycznej, do stanu świata, w którym już umieramy z powodu smogu (…), a niedługo zaczniemy z braku wody i z powodu zabójczych temperatur, jest największą zbrodnią człowieka. Dokonujemy ją bowiem na organizmach żywych (za takie uważam wszystko, co nas otacza, nawet krajobraz), na zwierzętach, drzewach, całej przyrodzie, również nieożywionej, zabijając ją bezmyślnie i popełniając tym samym zbiorowe samobójstwo szaleńców.
Kultura od dawna upomina się o naturę. Ale chyba zbyt nieśmiało, a przecież od dawna wiemy, że nie jest żadną jej antytezą. Wiemy także, że nie jest tą lepszą, mądrzejszą, ucywilizowaną wersją natury. Już czas, by w sposób bardziej zdecydowany stanęła w obronie swojej niszczonej przez człowieka siostry. By spłaciła (…) nasz i swój dług wobec przyrody. Aby w transdyscyplinarnych formach obie – kultura i natura – zaczęły się sobie przyglądać baczniej, rozumieć lepiej, pomagać sobie nawzajem. Wspólnie kreować pytania o rzeczywistość i nierzeczywistość, i wspólnie spróbować na nie odpowiadać.
Organizatorzy uważają także, że kultura nie tylko jest jedną z najważniejszych aktywności człowieka, potrafiących odsłonić i zdekonstruować groteskowe i karykaturalne mechanizmy działania władzy i ich możliwe konsekwencje, lecz także, a może przede wszystkim, potrafi demitologizować i ujawniać skalę manipulacji społecznych, obnażać mechanizmy propagandy, pokazywać metody inżynierii społecznej. Rok 2022 i początek 2023 upłynął w Polsce pod znakiem napaści Rosji na Ukrainę (co będzie miało również trudne do wyobrażenia dzisiaj skutki klimatyczne), kontynuacji haniebnego procederu siłowego zawracania uchodźców z Bliskiego Wschodu na granicy polsko-białoruskiej na teren Białorusi i największej katastrofy ekologicznej w historii Polski – zatrucia rzeki Odry. Wszystkie te wydarzenia mają swoje źródła w decyzjach politycznych, dlatego edukacja obywatelska, sprzeciw wobec narastającego autorytaryzmu, walka z wykluczeniami, podnoszenie kompetencji mieszkańców i ich aktywizacja w zakresie obrony demokracji mają również fundamentalne znaczenie w długofalowym myśleniu o ekologii.
Tych tematów nie mogło zabraknąć na tegorocznym Festiwalu.
***
Zaplanowano koncerty 10 wykonawców, zagrają: Maria Peszek, Nosowska, Kazik, Voo Voo, Me and That Man, Renata Przemyk, Dobrawa Czocher, Dr Misio, Kosy, Andrzej Sosnowski & Chain Smokers.
Uczestnicy obejrzą retrospektywę filmów Jerzego Skolimowskiego i porozmawiają z reżyserem. W paśmie filmowym przedstawiona zostanie także produkcje Marcina Giżyckiego i Ewy Ewart.
Posłuchać będzie można dialogów z Empuzjonu w interpretacji Arkadiusza Jakubika, Jana Peszka, Macieja Stuhra i Roberta Więckiewicza z gościnnym udziałem Olgi Tokarczuk.
Odbędą się dyskusje o najważniejszych zagrożeniach i wyzwaniach współczesności między innymi z Marianem Turskim, Olgą Tokarczuk, Michałem Hellerem, Markiem Abramowiczem, Magdaleną Środą, Adamem Bodnarem, Ewą Woydyłło, Krzysztofem Meissnerem, Janem Woleńskim, Ewą Domańską i Halszką Witkowską.
Najwięcej, co zrozumiałe, będzie książek. Na Festiwalu spotkać będzie można ponad 80 pisarek i pisarzy. Rozmowy przeprowadzone będą między innymi z Ryszardem Krynickim, Joanną Bator, Mariuszem Szczygłem, Weroniką Murek, Wojciechem Tochmanem, Yael Neeman, Ingą Iwasiów, Mikołajem Grynbergiem, Agnieszką Szpilą, Andrzejem Stasiukiem, Julią Fiedorczuk i Katarzyną Bondą. Na Małych Górach Literatury – paśmie przygotowanym dla dzieci i młodzieży – spotkania odbęsą się z Adamem Wajrakiem, Tomaszem Samojlikiem, Barbarą Sadurską, Dionisiosem Sturisem, Karoliną Lewestam i Michałem Rusinkiem.
Nie zabraknie także kilkanastu wystaw, w tym Wandy Czełkowskiej, Ewy Mańkowskiej Krajobraz jako Ktoś, #PatrzęCzujęRysuję i wielu artystów związanych z projektem Green Art Jaga Hupało w dialogu z artystami. Sztuka Natury – Natura Sztuki.
Spotkania z autorkami i autorami poprowadzą między innymi Katarzyna Kasia, Eliza Kącka, Michał Nogaś, Olga Wróbel, Amelia Sarnowska, Maciej Robert i Magdalena Rabizo-Birek.
Prężnie rozwija się też Latający Uniwersytet Ludowy, pasmo edukacyjne Festiwalu. W tym roku przygotowano 19 warsztatów i seminariów. Będziecie mogli między innymi pospacerować z Urszulą Zajączkowską, czytając z lasu, mchu i drzew, pojeździć na rowerach i fotografować z Filipem Springerem czy uczyć się stawania w obronie zwierząt z Karoliną Kuszlewicz. Oczywiście nie zabraknie również stałych seminariów Edwina Bendyka i Magdaleny Środy. Ten rozwój Latającego Uniwersytetu Ludowego nie jest przypadkowy. Organizatorzy od dawna dostrzegahą potrzebę większej edukacji pozaszkolnej. Od kilku lat oficjalna edukacja staje się w Polsce narzędziem realizacji ultrakonserwatywnych celów władzy. Polska szkoła – począwszy od radykalnej zmiany kanonu lektur, na nowej polityce historycznej skończywszy – przekształca się w miejsce indoktrynacji, wykluczania mniejszości narodowych, pogłębia i polaryzuje podziały społeczne, unika rozmowy i cenzuruje dyskusje m.in. o mniejszościach seksualnych, ochronie przyrody, katastrofie ekologicznej, przemocy religijnej i państwowej, płynnej tożsamości, praworządności i wielu innych, naruszając fundamenty wolności i demokracji, krzewiąc w zamian idee autorytarne, nacjonalistyczne, ksenofobiczne czy homofobiczne. Radykalny wzrost prób samobójczych wśród młodzieży jest także wynikiem „kneblowania” niewygodnych dla zideologizowanej władzy tematów w szkołach i mediach, ukazywania i podkreślania ich nienaturalności i sprzeczności z „tradycyjnymi” polskimi wartościami i nauką kościoła katolickiego, administracyjnego kastrowania form pomocowych.
Pełny program: tutaj
***
,,Nasz Festiwal powstał w 2015 roku z inicjatywy Olgi Tokarczuk. Pisarka mieszkająca w okolicach Nowej Rudy zainicjowała wyjątkowe wydarzenie literacko-społeczne, którego głównymi celami były i pozostają: aktywizowanie kulturalne i obywatelskie mieszkańców, edukacja kulturalna, diagnozy i dyskusje na temat ekologii, równości praw, tożsamości, praworządności, wolności słowa, niemieckiego, czeskiego i polskiego dziedzictwa kulturowego, współpracy transgranicznej i zrównoważonego rozwoju regionu poprzez kulturę. Tegoroczna, dziewiąta edycja jest największą z dotychczasowych, a tym samym Festiwal Góry Literatury staje się największym festiwalem literacko-społecznym w Polsce i jednym z najważniejszych w Europie.
Fundacja Olgi Tokarczuk powstała w marcu 2020 roku. Jesteśmy zatem dzieckiem urodzonym w pandemii, dorastającym w okresie wojny i niespotykanego od 30 lat w Polsce kryzysu społecznego i ekonomicznego. Dlatego też w naszym myśleniu o przyszłości pojawiają się elementy, które zdawały się niemożliwe przed marcem 2020 roku i lutym 2022. Zadajemy sobie więcej pytań o definicję „normalności”, inaczej rozumiemy stabilność, lepiej dostrzegamy zagrożenia natury globalnej i zastanawiamy się, jak reagować na nie lokalnie. Jako organizacja dorastająca w czasach nieprzewidywalnych i groźnych uczymy się elastyczności, szybkiej reakcji na zmieniające się potrzeby i uwarunkowania społeczne, polityczne i ekonomiczne. Ale nasze podstawowe cele i zadania, wyznaczone przez naszą Fundatorkę w statucie, pozostają niezmienne.”
Zespół Fundacji Olgi Tokarczuk
