Solidarnościowy strajk we Wrocławiu rozpoczął się, gdy 26 sierpnia 1980 roku. O godz. 4:30 Tomasz Surowiec zablokował autobusem wyjazd z Zajezdni nr 7 przy ul. Grabiszyńskiej. Centrum Historii Zajezdnia, którego siedziba znajduje się w tym właśnie wyjątkowym miejscu, postanowiło przypomnieć o tym wydarzeniu, wydając komiks „Ogórek”.
Jego scenariusz oparty został na historii autobusu Jelcz 043. Dzieje legendarnego „Ogórka” będą z pewnością nie lada atrakcją dla młodych Czytelników, bo do nich adresowana jest ta graficzna mini opowieść. Komiks jest jednocześnie hołdem, złożonym wszystkim wrocławskim kierowcom i motorniczym, którzy w roku 1980 odważyli się powiedzieć „nie” komunistycznemu totalitaryzmowi.
Model Jelcz 043 produkowano w latach 1959-1986 w Jelczańskich Zakładach Samochodowych. Model powstał na czechosłowackiej licencji autobusu Skoda 706 RTO. Ze względu na obły kształt nazwano go dowcipnie „ogórkiem”.
Ponieważ komiks przeznaczony jest dla najmłodszych czytelników, narratorem jest główny bohater – tytułowy Ogórek, który opowiada swoją historię. Dramatyczną, wzruszającą, ale też radosną. Na szczęście wszystko zmierza do happy endu. Zniszczony, skorodowany pojazd, który przed wywiezieniem na złom chronią kierowcy wrocławskiego MPK, trafia w końcu do remontu, aby wozić do Zajezdni swoich ulubionych pasażerów – dzieci. Autorami komiksu są Martin Venter (grafika) i Juliusz Woźny (scenariusz). Komiks kosztuje 7 zł. Do nabycia pod adresem sklep.zajezdnia.org
– Przypominamy, że takim autobusem Tomasz Surowiec zablokował wyjazd z zajezdni autobusowej przy ul. Grabiszyńskiej, gdzie teraz znajduje się nasze Centrum – mówi dyrektor Centrum Historii Zajezdnia Marek Mutor. – Miało to miejsce 26 sierpnia 1980 roku. Rozpoczęty w ten sposób strajk przyczynił się do powstania wrocławskiej „Solidarności”.
Autobus Jelcz 043 zwany potocznie „ogórkiem” znów wyjedzie na ulice Wrocławia. Ideę Centrum Historii Zajezdnia, aby dać mu drugie życie, podjęły wrocławskie MPK wraz z Politechniką Wrocławską oraz Fabryką Jelcz.
Autobus remontowany jest w ramach umowy, którą podpisało Centrum Historii Zajezdnia z konsorcjum, złożonym z wymienionych instytucji. Przed nimi nie lada wyzwanie – wyremontowanie poszycia zewnętrznego, dodanie nowego lakieru (kość słoniowa i czerwień), wykończenie wnętrza, w tym foteli i wykładziny. Oprócz tego, mechanicy MPK wyremontują także konstrukcję podwozia i nadwozia. Wszystko po to, aby strajkowy ogórek był przywrócony do swojego klasycznego wyglądu.
Remont strajkowego ogórka to połączona praca CHZ, MPK, Politechniki Wrocławskiej, która zajmie się pracą nad układem napędowym autobusu, oraz fabryki Jelcz, udostępniającej dokumentację techniczną oraz znak towarowy. Pojazd ma być gotowy w sierpniu 2021 roku, tak, aby mógł wziąć udział w przyszłorocznych obchodach sierpnia 80’.
