23 stycznia w centrum Wrocławia przy ulicy Świdnickiej otwarta zostanie Żyjnia – wyjątkowe miejsce na mapie kraju, w którym sztuka ma służyć wytchnieniu. Inaugurująca tę przestrzeń dwunastomiesięczna wystawa-sytuacja o tej samej nazwie przypominać będzie żywy organizm, poddawany wewnętrznym rytmom regeneracji i rozpadu oraz cyklom przyrody. Zimową odsłonę Żyjni przygotowuje ponad 20 artystów i artystek, których do współpracy zaprosiła Katarzyna Roj, autorka koncepcji miejsca i dyrektorka programowa BWA Wrocław Galerii Sztuki Współczesnej. Weekend otwarcia potrwa do 25 stycznia. Dla odwiedzających przygotowano specjalne oprowadzania artystyczne po Żyjni, a także seans dźwiękowy.
Wstęp do galerii jest bezpłatny. Na dzień otwarcia obowiązują zapisy, które ruszą 8 stycznia.
„Żyjnia” wystawa-sytuacja
23.01.2026 – zima 2026
otwarcie: 23.01.2026, godz. 16:00, 17:00, 18:00, 19:00, 20:00 | obowiązują zapisy
weekend otwarcia: 24-25.01.2026, godz. 11:00-18:00 | zapisy nie obowiązują
Dizajn BWA Wrocław (wkrótce Żyjnia BWA Wrocław), ul. Świdnicka 2-4
Żyjnia – jako miejskie sanatorium – otwarta została w galerii Dizajn w 2019 roku z inicjatywy Katarzyny Roj, w oparciu o projekt BUCK.Studio. Inspirację stanowiły dla niej dolnośląskie uzdrowiska i pałace zdrojowe. Po remoncie Żyjnia obejmie całą przestrzeń Dizajnu. Umożliwi odpoczynek i swobodny odbiór sztuki, ale pozwoli też doświadczać jej na różne sposoby, uruchamiając wyobraźnię i zmysły.
Samo słowo „żyjnia”, jednocześnie retro i futurystyczne, pojawiło się w latach 60. jako tłumaczenie angielskiego „living room”. – Żyjnia to koncepcja galerii sztuki jako miejsca żywego, codziennego bycia, a nie wyłącznie przestrzeni reprezentacji. Wrocławski artysta Jerzy Rosołowicz mówił, że sztuka jest jedynym z nielicznych obszarów życia, w którym człowiek nie musi być konsumentem i jest twórczy, również jako odbiorca. Tworzymy więc miejsce, które jest placem zabaw wyobraźni, miejscem bezpiecznym, zachęcającym ludzi do swobodnej interakcji ze światem tu przedstawionym – mówi Katarzyna Roj, autorka koncepcji, kuratorka i dyrektorka programowa BWA Wrocław Galerii Sztuki Współczesnej.
Pradawny ocean w galerii sztuki
„Żyjnia” jako wystawa-sytuacja przypominać będzie żywy organizm, poddawany wewnętrznym rytmom regeneracji i rozpadu oraz cyklom przyrody. W trakcie dwunastu miesięcy rozwijać się będzie przy udziale wielu osób. Katarzyna Roj zainauguruje sezon zimowy. Karol Pałka zapowie wiosnę, Bogna Świątkowska – lato, a Magdalena Kreis – jesień. Wśród prac prezentowanych zimą znajdą się m.in. środowisko przygotowane przez kinoMANUAL (Aga Jarząb i Maciek Bączyk) z udziałem Pawła Bąkowskiego, instalacja CENTRALI (Małgorzata Kuciewicz i Simone De Iacobis), obiekty Krzysztofa Gila i Marcina Janusza, Magdaleny Maros, Bartosza Muchy, Marty Niedbał oraz Pawła Olszczyńskiego, esej filmowy Weroniki Zalewskiej, tablica pamiątkowa Huberta Czerepoka, kompozycja Daniela Brożka, Kamy Sokolnickiej i Joanny Kobyłt, prace Olafa Brzeskiego, JarosławaSłomskiego oraz Tomasza Hartmana i Michała Czekajły, zdjęcia Tytusa Szabelskiego-Różniaka, audycja Agnieszki Obszańskiej, a także esej wizualny Zuzanny Skurki i opowieść o miejscu na podstawie kwerendy Iwony Kałuży. Niektóre z nich pojawią się już w styczniu, inne dołączą do ekspozycji w kolejnych miesiącach.
Część z nich pozostanie w galerii na stałe, by z czasem ujawniać jej potencjały, inne zaś stwarzać będą symboliczne portale, pozwalające odbyć podróż w wyobraźni do różnych miejsc: krajobrazów czy sanatoriów.
– Tworzymy partyturę dla sytuacji, nie tradycyjną wystawę. Oznacza to, że równie istotne jak same prace są reakcje na nie: to, jak ciało porusza się w przestrzeni, jak odwiedzający odczuwają własną obecność, co rodzi się w relacji z obiektami i innymi osobami – tłumaczy Katarzyna Roj. „Żyjnia” rozwijać się będzie nadal niczym opowieść, w której kolejne wątki nałożą się na siebie na wzór spiralnej muszli amonitu. Szczątki tych stworzeń odnalazła w podłodze galerii Zuzanna Skurka, zaproszona do współpracy badaczka materiałów. – Od tego czasu posadzkę postrzegamy nie tylko jako oparcie dla naszych stóp, ale i mapę pradawnego oceanu. A sam amonit stał się wizualnym symbolem nowego rozdziału w historii galerii – dodaje kuratorka.
Portal do nowej siedziby BWA Wrocław
Galeria otworzy się po dwóch latach gruntownej przebudowy wykonanej dzięki wsparciu finansowemu Gminy Wrocław oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To pierwszy tak duży remont od czasu powstania budynku w 1956 roku. Nowy układ funkcjonalny dla tego miejsca stworzyła Marta Mnich z Fundacji Jednostka Architektury wraz z Małgorzatą Kuciewicz i Simone De Iacobisem z Grupy Centrala. Jest on również wynikiem ich współpracy z zespołem instytucji, jak i rozmów z osobami odwiedzającymi galerię. W jego efekcie będzie ona spełniać współczesne standardy wystawiennicze oraz te z zakresu dostępności dla osób z niepełnosprawnościami ruchowymi. Powiększy się przestrzeń ekspozycyjna i warsztatowa. Pojawi się Ciemnica, służąca projekcjom, a także pokój gościnny. Uruchomiony zostanie system wody szarej.
Odwiedzający zwrócą też uwagę na takie zmiany, jak nowe przejście, które umożliwi komunikację na osi ulic Świdnickiej i Szewskiej, odsłonięcie części historycznej witryny od południowej strony budynku czy szyld nad wejściem, zaprojektowany przez Mariana Misiaka we współpracy z Natalią Kubacką.
W swojej nowej odsłonie galeria przy Świdnickiej stanowić będzie symboliczny portal do powstającej siedziby BWA Wrocław przy ulicy Kolejowej 63, dialogując z nią programowo i anonsując nowe kierunki rozwoju instytucji. – Żyjnia jest pierwszą jaskółką zwiastującą metamorfozę naszej instytucji. Jest to forpoczta jednego z największych centrów sztuki współczesnej w Polsce i w regionie, którego otwarcie planowane jest na 2028 rok – mówi Maciej Bujko, dyrektor BWA Wrocław Galerii Sztuki Współczesnej. Dawną halę montażową i naprawczą żółtych autobusów pocztowych Kraftpost, która przemieni się w nową siedzibę instytucji o powierzchni 4000 m2, będzie można odwiedzić z kolei już 13 grudnia podczas Kraftpostfest.
Otwarcie Żyjni. Program, zapisy, godziny zwiedzania
W związku z otwarciem Żyjni na odwiedzających czekają artystyczne oprowadzania przygotowane przez Alicję Wysocką wraz z zespołem BWA Wrocław – angażując zmysły i ciało pozwolą w pełni poznać i doświadczyć tego wyjątkowego miejsca. W piątek, 23 stycznia, galerię i wystawę będzie można zwiedzić o godz. 16:00, 17:00, 18:00, 19:00 i 20:00 – po uprzedniej rejestracji. Zapisywać się będzie można od 8 stycznia poprzez formularz online dostępny na stronie zapisy.bwa.wroc.pl/zyjnia/ (link do zapisów aktywny będzie od 8.01.26), telefonicznie pod numerem +48 539 218 444 w godz. 9:00-16:00 oraz w każdej z galerii BWA Wrocław w godzinach ich otwarcia. Liczba miejsc jest ograniczona. Tego dnia wizytom towarzyszyć będzie seans dźwiękowy prowadzony przez Ukojenie, kolektyw Gosi Wrzosek i Zuzanny Kofty, a także poczęstunek przygotowany przez Food Think Thank. W weekend, 24 i 25 stycznia, galeria otwarta będzie od godz. 11:00 do godz. 18:00 – wstęp bezpłatny, bez zapisów.
Program i szczegóły weekendu otwarcia Żyjni:
bwa.wroc.pl/wydarzenie/zyjnia/
www.facebook.com/@bwawroclaw/
www.instagram.com/bwawroclaw/
Autorka koncepcji galerii i kuratorka „Żyjni” w sezonie zimowym: Katarzyna Roj
Artyści i artystki w sezonie zimowym: Maciek Bączyk (kinoMANUAL), Daniel Brożek, Olaf Brzeski, Michał Czekajło, Hubert Czerepok, Krzysztof Gil, Tomasz Hartman, Simone De Iacobis (CENTRALA), Marcin Janusz, Aga Jarząb (kinoMANUAL), Małgorzata Kuciewicz (CENTRALA), Magdalena Maros, Bartosz Mucha, Marta Niedbał, Agnieszka Obszańska, Paweł Olszczyński, Jarosław Słomski, Kama Sokolnicka, Tytus Szabelski-Różniak, Zuzanna Skurka, Alicja, Wysocka, Weronika Zalewska
Współpraca artystyczna: Paweł Bąkowski, Iwona Kałuża, Joanna Kobyłt
Identyfikacja i komunikacja wizualna: Marian Misiak we współpracy z Natalią Kubacką
Partnerzy: Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, Koleje Dolnośląskie S.A.
Dyrektor oraz prowadzenie procesu przebudowy: Maciej Bujko
Administracja i koordynacja przebudowy: Magdalena Sierżęga-Dybek, Zuzanna Małas
Projektanci przebudowy: JEDNOSTKA ARCHITEKTURY (Marta Mnich) oraz CENTRALA (Simone De Iacobis i Małgorzata Kuciewicz)
Wnętrza biurowe i warsztat: LUVA ARCHITECTURE (Joanna Fabjańska)
Generalny wykonawca przebudowy: BARSZCZYK BUDOWNICTWO Sp. z o.o.
Organizator: Gmina Wrocław
Wystawa objęta została Patronatem Honorowym Prezydenta Wrocławia.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji
Kultury – państwowego funduszu celowego.
