Aż 16 z 30 największych polskich miast aktywnie angażuje mieszkańców w zazielenianie swojego otoczenia – wynika z pionierskiego raportu „Barometr Dotlenionych 2024”. To pierwsze tak kompleksowe badanie analizujące możliwości udziału mieszkańców w tworzeniu zielonych przestrzeni miejskich w Polsce. Które miasta oferują najbardziej innowacyjne rozwiązania, a które planują nowe inicjatywy? Sprawdź, jakie możliwości daje Twoje miasto i dowiedz się, jak możesz przyczynić się do rozwoju zieleni w swojej okolicy!
Dotlenieni to organizacja łącząca ludzi z naturą. Od niemal dekady zaprasza Polaków do wspólnego zazieleniania terenów miejskich i leśnych. Każdego roku organizuje na terenie całego kraju ponad 50 tego typu wydarzeń, w których łącznie bierze udział kilka tysięcy osób.
Zielone miasta z wyboru mieszkańców
Badanie przeprowadzone w okresie od lutego do kwietnia 2024 roku objęło 30 największych polskich miast. Analiza wykazała, że łącznie realizowanych jest w nich 27 różnorodnych inicjatyw związanych z sadzeniem drzew i tworzeniem nowych przestrzeni zielonych, w których uczestniczyć mogą mieszkańcy.
Jakie możliwości dla mieszańców ujawniło badanie? Krakowianie mogą zasadzić drzewo upamiętniające narodziny dziecka w ramach programu „Park Krakowian”, we Wrocławiu podobna akcja nosi nazwę „WROśnij we WROcław„. W akcji biorą udział rodziny najmłodszych wrocławian, które drzewkami świętują pojawienie się na świecie ich dziecka. Podobne akcje są organizowane m.in. w Tychach, Gorzowie Wielkopolskim oraz Płocku. Z kolei w Warszawie, Katowicach i Lublinie działają Zielone Fundusze umożliwiające zgłaszanie własnych inicjatyw lub finansowe wsparcie rozwoju terenów zielonych.
W Częstochowie realizowany jest program „Posadźmy drzewo w Częstochowie”, a w Katowicach „wCOP Drzewo”. Gdynia prowadzi akcję edukacyjną „Posadź drzewo”, w Tarnowie, Opolu i Płocku funkcjonują mechanizmy umożliwiające mieszkańcom zgłaszanie i realizację projektów nasadzeń. Warszawa oferuje „Miejskie Centrum Kontaktu Warszawa 19115”, gdzie można zgłosić pomysł na ulepszenie miasta, w tym zasadzenie drzewa. We Wrocławiu działa również program „Zielony Mecenat”, pozwalający na przekazanie środków na rośliny lub inne elementy zagospodarowania miejskich terenów zieleni.
Ponadto, we wszystkich miastach biorących udział w badaniu realizowane są Budżety Obywatelskie, w ramach których możliwe jest zgłoszenie projektów związanych z tworzeniem nowych miejsc zielonych i zaangażowaniem lokalnej społeczności.
Te różnorodne inicjatywy pokazują, jak miasta angażują mieszkańców w tworzenie zielonej przestrzeni miejskiej, jednocześnie budując świadomość ekologiczną i wzmacniając więzi społeczne.
Zieleń miejska – budowanie zaangażowanej społeczności
Coraz więcej mieszkańców miast aktywnie poszukuje możliwości uczestnictwa w zazielenianiu swojego otoczenia. Widzimy rosnącą świadomość ekologiczną i chęć podejmowania konkretnych działań. Ludzie są gotowi poświęcać swój czas, a nawet ponosić dodatkowe koszty, by przyczynić się do rozwoju terenów zielonych w swoim mieście.
Zaangażowanie mieszkańców w nasadzenia i pielęgnację zieleni miejskiej ma ogromne znaczenie dla budowania lokalnej społeczności. Wspólne działania na rzecz środowiska nie tylko poprawiają estetykę i mikroklimat miasta, ale także wzmacniają więzi sąsiedzkie i poczucie odpowiedzialności za wspólną przestrzeń. Mieszkańcy, którzy sami sadzili drzewa czy zakładali ogrody społeczne, czują silniejszą więź z tymi miejscami i są bardziej skłonni do dbania o nie w przyszłości.
– Przygotowaliśmy Barometr Dotlenionych, aby pokazać skalę i różnorodność inicjatyw angażujących mieszkańców w zazielenianie miast. Nasz raport prezentuje obecną sytuację i może być inspiracją dla samorządów, organizacji pozarządowych i mieszkańców. Wierzymy, że wspólne działanie jest kluczem do stworzenia bardziej zielonych i przyjaznych przestrzeni miejskich – mówi Marek Kołkowski, CEO Dotlenieni.org.
Celem raportu jest nie tylko zebranie danych, ale przede wszystkim inspirowanie do działania. Chcemy pokazać, że uczestnictwo mieszkańców w procesie zazieleniania miast przynosi wymierne korzyści. Nasz raport ma być wstępem i narzędziem do budowania świadomego, zaangażowanego społeczeństwa obywatelskiego, które aktywnie kształtuje swoje otoczenie – dodaje Marek Kołkowski.
Wyzwania, rekomendacje i partnerzy zmian w miastach
Czy już wiadomo, jakie działania należy podjąć dalej? Raport przedstawia różnorodne podejścia do zazieleniania miast i możliwości uczestnictwa mieszkańców w tych procesach. Wśród kluczowych elementów wymienia się planowanie oparte na potrzebach mieszkańców, edukację ekologiczną, współpracę międzysektorową i innowacyjne formy angażowania społeczności. Główne wyzwania to ograniczone zasoby terenów zielonych oraz potrzeba zwiększenia skali działań.
Badanie pokazało również rosnącą rolę partnerstw międzysektorowych, w tym rolę sektora prywatnego w zazielenianiu miast. Firmy nie tylko zapewniają finansowanie, ale także angażują pracowników w ramach wolontariatu. Przedstawiciele sektora prywatnego mogą zatem stać się naturalnym partnerem miast, pozwalającym na zorganizowanie większej liczby interesujących akcji pro-ekologicznych, w które może włączyć się lokalna społeczność.
Co dalej? Działajmy!
Barometr Dotlenionych 2024 wskazuje, że w wielu największych miastach naszego kraju organizowane są akcje o charakterze ekologicznym i prośrodowiskowym, w które każdy z nas może się zaangażować. Wspólne działania na rzecz zieleni miejskiej nie tylko poprawiają jakość życia w miastach, ale również mogą przyczyniać się do budowania silniejszych, bardziej zintegrowanych społeczności lokalnych.
Pełny raport „Barometr Dotlenionych” zawiera szczegółową analizę inicjatyw w poszczególnych miastach, w które mogą włączyć się mieszkańcy oraz przykłady dobrych praktyk. To cenna lektura dla urzędników, aktywistów miejskich, przedstawicieli biznesu i wszystkich zainteresowanych przyszłością polskich miast.
Aktywne uczestnictwo mieszkańców w zazielenianie miast to nie tylko sposób na poprawę estetyki i ekologii miejskiej przestrzeni, ale przede wszystkim droga do budowania aktywnych, świadomych i zintegrowanych społeczności.
Treść pełnego raportu znajdziesz tutaj: Barometr – Dotlenieni.org
