Niewiele osób wie, że Alois Alzheimer swoje ostatnie lata życia spędził właśnie we Wrocławiu. Słynny niemiecki lekarz psychiatra i neuropatolog, był profesorem na Uniwersytecie Wrocławskim. Dzięki jego osiągnięciu, medycyna rozszerzyła swoje horyzonty. Jak Alois Alzheimer odkrył chorobę znaną dzisiaj pod jego nazwiskiem? I jak wygląda leczenie „choroby zapominania” w dzisiejszych czasach?
Niezwykła postać, niebojąca się wyzwań i stawiająca czoła przeciwnościom i zaściankowym stereotypom w myśleniu o zdrowiu. Tym razem to Alois Alzheimer jest inspiracją do powstania artykułu o zdrowiu. Wraz z VitMeUp podziwiamy postać psychiatry i jego dokonania.
Alois Alzheimer – człowiek, który nie bał się eksperymentować
Już jako młody lekarz, zaraz po studiach, Alois Alzheimer pracował w zakładzie psychiatrycznym, gdzie razem z ordynatorem – Franzem Nisslem, wprowadzili regułę non-restraint. Polegała ona na unikaniu środków przemocy, takich jak kaftany bezpieczeństwa czy przymusowe karmienie. Zamiast tego wprowadzono nadzór nad chorymi w dużych salach i terapie zajęciowe. Niektórzy pacjenci swobodnie poruszali się po zakładzie. Wybrane osoby zabierano nawet na wycieczki.
Po wieloletniej pracy w zakładzie psychiatrycznym, Alois Alzheimer przeniósł się do Kliniki Psychiatrycznej prowadzonej przez wybitnego profesora Emila Kraepelina – twórcy klasyfikacji chorób psychicznych. Zajmował się badaniem tkanek zmarłych pacjentów, próbując znaleźć związek pomiędzy chorobami neurologicznymi i psychicznymi, a zmianami występującymi w tkance mózgowej.
Największe osiągnięcie Aloisa Alzheimera
Rok 1901 Frankfurt: 51-letnia Auguste Deter przychodzi do Aloisa Alzheimera i skarży się na zaburzenia pamięci, mowy i czasoprzestrzeni oraz na napady lęku. Dodatkowe objawy u kobiety: halucynacje, urojenia, ataki niekontrolowanej zazdrości o męża czy strach przed dobrze jej znanymi ludźmi. Wszystkie te symptomy niezwykle zaciekawiły Alzheimera i postanowił przyjrzeć się im bliżej.
W roku 1906 w Monachium Alois Alzheimer przeprowadza badania mikroskopowe mózgu Auguste D. (został on przesłany z Frankfurtu). Wyniki ukazały istotne zmiany degeneracyjne i doprowadziły psychiatrę do odkrycia obecności charakterystycznych właściwości komórek nerwowych. W korze mózgowej odkrył nagromadzenie blaszek amyloidowych (zwanych obecnie także blaszkami starczymi lub płytkami starczymi, powstających wskutek przenikania do neuronów nadmiaru wapnia, co prowadzi do ich obumierania).
Po raz pierwszy na świecie przypadek Auguste Deter został przedstawiony w listopadzie 1906 na posiedzeniu Towarzystwa Neuropsychiatrii Południowo-Zachodnich Niemiec w Tybindze. Schorzenie to określone zostało jako choroba zapominania. Cztery lata później Kraepelin określił ją jako chorobę Alzheimera w podręczniku psychiatrii.
Wyświetl ten post na Instagramie
Wyświetl ten post na Instagramie
Alois Alzheimer we Wrocławiu
Od 1912 r. Alois Alzheimer był dyrektorem Kliniki Psychiatrycznej i Chorób Nerwowych w Breslau. W klinice, która słynęła z bardzo dobrej organizacji, znajdowały się 3 oddziały. Asystentem Alzheimera został m.in. Hans Gerhard Creutzfeldt, który zasłynął później jako jeden z odkrywców choroby neurologicznej nazwanej od nazwiska jego oraz współodkrywcy chorobą Creutzfeldta-Jocoba.
Ciekawostka: Alois Alzheimer zamieszkał wraz z rodziną (miał dwie córki i syna, pomagała mu w opiece siostra, żona zmarła przez komplikacje poporodowe) w dużej willi znajdującej się przy dzisiejszej ul. Bujwida 42.
Alzheimer planował prowadzić badania histopatologiczne, niestety jego dalszą karierę przekreśliły problemy zdrowotne – kłopoty z sercem, niewydolność nerek oraz duszności. Zmarł 19 grudnia 1915 roku w willi przy ul. Bujwida, w wieku 51 lat.
Wyświetl ten post na Instagramie
Choroba Alzheimera dzisiaj
Potrafi niezauważenie rozwijać się przez lata u człowieka. W Polsce na Alzheimera choruje już ponad 350 tysięcy ludzi. Ilość chorych będzie (najczęściej w przedziale wiekowym 65+) z roku na rok się zwiększać, ponieważ jesteśmy społeczeństwem starzejącym się.
Do dzisiaj choroba ta jest nieuleczalna. Jednak można ją opóźnić poprzez wczesną diagnozę. Lekarze łagodzą objawy Alzheimera, takie jak: stany lękowe, depresja, psychozy, nadmierne pobudzenie psychoruchowe, zaburzenia snu.
Alzheimer nie jest tylko chorobą dotykającą starszych ludzi. Młodzi także mogą na nią zachorować. Jakie są stadia tej choroby?
Stadium 1. Chory:
- pozostawia rzeczy w niewłaściwych miejscach,
- poszukuje w domu podstawowych przedmiotów,
- powtarza pytania i uwagi,
- krótkotrwale zapamiętuje informacje,
- ma problemy z opowiedzeniem do końca rozpoczętej wypowiedzi,
- posiada trudności z odnalezieniem się w nowym miejscu,
- odczuwa spadek aktywności i zainteresowań, ma depresję, zaburzenia snu.
Stadium 2. Osoba chora na Alzheimera:
- ma zaburzenia pamięci krótko- i długotrwałej oraz trudności z przypominaniem sobie słów,
- jest nadpobudliwy psychoruchowo,
- zapomina o głównym wątku w trakcie rozmowy,
- ma trudności z ubieraniem się, posługiwaniem sztućcami, rozpoznawaniem osób,
- ponadto jest drażliwy, impulsywny i przejawia agresję słowną i fizyczną,
- zaczyna mieć omamy wzrokowe i słuchowe,
Stadium 3. Osoba chora:
- nie rozpoznaje bliskich ani nie orientuje się w czasie,
- zapomina, jak się mówi i nie wytwarza mowy,
- nie wykonuje podstawowych czynności życiowych, nie panuje nad zaspokajaniem potrzeb fizjologicznych.
Co może zrobić chory?
Udać się do lekarza pierwszego kontaktu! W przypadku wystąpienia objawów, wykona on szereg badań. Podstawę leczenia stanowią leki, jak np. donepezil, galantamina, rywastygmina.
W leczeniu choroby Alzheimera wykorzystuje się m.in.: terapię kognitywną (trening orientacji w rzeczywistości i pamięci), zajęciową (utrwalanie umiejętności jeszcze posiadanych i odtwarzanie niedawno utraconych), reminiscencyjną (wywoływanie wspomnień bodźcami stymulującymi, np. pamiątkami, zdjęciami), środowiskową (przyjazne i bezpieczne otoczenie).
Nie należy bagatelizować objawów tej choroby. Ani żadnej innej. Warto się badać i przeciwdziałać. Tylko jedno mamy życie. Sprawmy, aby było jak najdłuższe, podejmując mądre decyzje.
Bibliografia:
- Grupa Luxmed, Choroba Alzheimera – przyczyny, objawy, leczenie, [strona internetowa: https://www.luxmed.pl/dla-pacjenta/twoje-zdrowie/zdrowie-na-co-dzien/choroba-alzheimera-przyczyny-objawy-leczenie].
- Hytrek-Hryciuk J., Kamilla Jasińska, 18 grudnia: Profesor od niepamięci, czyli o… Aloisie Alzheimerze, Centrum Historii Zajezdnia Ośrodek Pamięć i Przyszłość, Wrocław [strona internetowa: https://www.zajezdnia.org/wh-1812].
- Klimkowicz-Mrowiec A., Choroba Alzheimera, 2016, [strona internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/151134,choroba-alzheimera].
- Oficjalna strona Światowej Organizacji Zdrowia WHO, [strona internetowa: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dementia].
- Redakcja Nutricia, Choroba Alzheimera – przyczyny, objawy i leczenie, [strona internetowa: https://posilkiwchorobie.pl/neurologia/choroba-alzheimera-przyczyny-objawy-i-leczenie/].
- Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Alois Alzheimer – wątki wrocławskie, [strona internetowa: http://psych.umw.edu.pl/pl/797-alois-alzheimer-watki-wroclawskie].
- Uniwersytet Wrocławski, Profesorowie przed 1945 r., Wrocław [strona internetowa: http://mbd.muzeum.uni.wroc.pl/dzieje-uniwersytetu/profesorowie-przed-1945-r/alois-alzheimer].
