Czas spaceru: około 40 min
Trasa spaceru:
- Zaczynamy spod budynku Muzeum Narodowego
- Przechodząc Promenadą Staromiejską kierujemy się alejkami parku do ul. Oławskiej, przecinając ulicę Juliusza Słowackiego
- Na wysokości przejścia Oławskiego, decydujemy czy chcemy wrócić do ul. Słowackiego, czy też skorzystamy z przejścia przez Galerię Dominikańską na przełaj
- Na ulicy Słowackiego kierujemy się do pl. Dominikańskiego i skręcamy w ulicę Klemensa Janickiego
- Przechodząc całą ulicę Janickiego, wchodzimy w ulicę Kraińskiego i przemierzamy ją do końca
- Przecinamy ul. Świętego Ducha i Bulwarem Xaverego Dunikowskiego przechodzimy do Wzgórza Polskiego
- Mijając Bastion Ceglany, wzdłuż Odry, kierujemy się do Zatoki Gondoli
- Z Zatoki Gondoli, przechodzimy do Bulwaru Lecha i Marii Kaczyńskich, gdzie kończymy nasz dzisiejszy spacer
Tło Historyczne
Średniowieczny Wrocław, jak każde ówczesne miasto, narażony był na niebezpieczeństwo ataku wrogich wojsk. W tym celu budowano mury i wykopywano fosy, by im to uniemożliwić. Wrocławska fosa miejska, została wykopana w oparciu o naturalne koryto Odry, oraz wpływającej do niej Oławy. W XIII w. miasto zostało otoczone dwiema fosami, wewnętrzną zwaną Oławą Miejską/Czarną, oraz zewnętrzną wzdłuż której przebiegał mur obronny z basztami (Trasa WZ). W XVII w. mury miejskie zostały rozbudowane i stworzyły bastion, powodując przy okazji nową regulację koryta fosy zewnętrznej. W 1869 roku, podjęto ze względów sanitarnych decyzję o częściowym zakopaniu fosy zewnętrznej. Skutkiem tej decyzji było zakopanie części odnogi rzeki Oławy, która łączyła się z Odrą na wysokości dzisiejszego Muzeum Narodowego. Pamiątką z tamtego okresu jest Zatoka Gondoli, a także Promenada Staromiejska, stanowiąca trasę dzisiejszego „Chodź na spacer z Kocham Wrocław”.
Północna strona Wrocławia została natomiast zupełnie pozbawiona odnóg Odry, przez co Ostrów Tumski stracił nieodwracalnie status wyspy. Jedynymi pozostałościami z tamtego czasu są dwa stawy. Pierwszy znajdujący się w Ogrodzie Botanicznym oraz staw w Parku Tołpy.
Mury obronne Wrocławia dzielnie służyły miastu do roku 1806, kiedy to Wrocław został zdobyty przez wojska napoleońskie, pod wodzą brata Napoleona- Hieronima Bonaparte. To on podjął decyzję o rozebraniu murów obronnych. Decyzja ta, choć osłabiła możliwości obronne Wrocławia, pozwoliła przede wszystkim na rozrost miasta, które do tej pory było mocno ograniczone owymi murami. Rozbiórka murów trwała do 1838 roku, ich pozostałość możemy dostrzec jeszcze przy alei Juliusza Słowackiego (tyły Galerii Dominikańskiej) oraz ul. Ks. Wincentego Kraińskiego.
Będąc w tej okolicy, wracając z ul. Kraińskiego zajrzyjmy jeszcze na Wzgórze Polskie, a dokładniej na pozostałości Bastionu Ceglanego.
Ufortyfikowany do XIX w. Wrocław posiadał kilka bastionów. Jednym z nich, był nieistniejący już Bastion Ceglarski, położony w północno-wschodnim pasie zewnętrznych murów obronnych. Od XIV w. znajdowały się tam umocnienia Bramy Ceglarskiej, prowadzącej z kierunku wschodniego do miasta. Zaprojektowany został przez znanego niemieckiego architekta i fortyfikatora Hansa Schneidera von Lindau. Bastion przetrwał w niezmienionej postaci do 1807 roku. Podczas przebudowy, na wniosek wspominanego Hieronima Bonapartego częściowo zasypano kazamaty, a te które pozostały zostały zaadoptowane do roli magazynowej. Pozbawiono bastion urządzeń militarnych, a cały obszar zamieniono w urokliwe wzgórze widokowe, które włączono do Promenady Staromiejskiej. Warto dodać, że podczas oblężenia Wrocławia w 1945 roku, kazamaty bastionu pełniły rolę lazaretu, czyli szpitala polowego, a u podnóża grzebano zmarłych.
30.12.1970r. wpisano go do rejestru zabytków. W roku 1972 wykonano schody na dolnym czole bastionu i poddano renowacji portal prowadzący do kazamatów. W latach 80-tych dokonano osuszania obiektu i innych prac konserwatorskich. Przerwane prace wznowiono w sierpniu 2011 roku, a uroczyście otwarto Bastion Ceglarski 06.06.2012r..
W swojej historii wzgórze nosiło nazwę Holtei Höhe – „Wzgórze Holteia” na cześć niemieckiego pisarza Karla von Holteia a po wojnie zostało przemianowane na Wzgórze Polskie, w nawiązaniu do ulicy Polskiej, która znajdowała się w tej okolicy od średniowiecza do roku 1964.
Ilustracja tytułowa pochodzi ze zbiorów Fotopolska jest to plan przedstawiający układ wewnętrznych i zewnętrznych murów miejskich oraz bastei w latach 1550-1807. Ilustracja z księgi jubileuszowej Wyższej Szkoły Technicznej we Wrocławiu 1935 r., wydanej przez W. G. Korna. Fot. „Die Schlesischen Massiven Wehrbauten. Band 1. Fürstentum Breslau. Kreise Breslau. Neumarkt Namslau”.
