Znamy już pełny program literackiego święta, które co roku odwiedzają tysiące wrocławian. Programowi 10. edycji Europejskiej Nocy Literatury, organizowanej przez Strefę Kultury Wrocław 21 sierpnia na Karłowicach, przyświecać będzie hasło „Po stronie kobiet”.
Fragmenty dziesięciu wybranych przez kuratorkę Annę Dziewit-Meller pozycji literackich odczytane zostaną dziesięciokrotnie przez dziesięć wybitnych postaci polskiej kultury w dziesięciu lokalizacjach zielonego osiedla na północy Wrocławia.
10 książek po stronie kobiet
To już czwarta edycja Europejskiej Nocy Literatury, której koncepcję programową tworzy zaproszony kurator bądź kuratorka – w poprzednich latach funkcję tę pełnili dziennikarz Michał Nogaś, krytyczka Justyna Sobolewska oraz pisarz i reporter Max Cegielski. Podczas odsłony 2021 zadanie te powierzone zostało Annie Dziewit-Meller – pisarce, dziennikarce, felietonistce, a od tego roku także redaktorce naczelnej Grupy Wydawniczej Foksal. Jej teksty pojawiały się na łamach „Wysokich Obcasów” czy „Tygodnika Powszechnego”, tylko w ostatnim roku ukazały się też dwie książki jej autorstwa: powieść „Od jednego Lucypera” i napisany wspólnie z Justyną Sobolewską literacki przewodnik „Stówka. Przeczytaj to jeszcze raz”. Od 2016 roku Dziewit-Meller prowadzi również stworzony z Julią Skórzyńską-Ślusarek serwis i kanał wideo „BukBuk”, na którym recenzuje książki, rozmawia z polskimi i zagranicznymi pisarzami czy krytykami literatury.
Wybrane przez kuratorkę na 10. edycję Europejskiej Nocy Literatury dzieła literatury pokazać mają wyjątkowość kobiecego doświadczenia, poszerzając tym samym spojrzenie na europejską historię. – Na dobrze znane, oficjalne narracje będziemy chcieli nałożyć nowe opowieści, umożliwiając zmianę ich dotychczasowego odczytania – rozwija temat „Po stronie kobiet” Anna Dziewit-Meller. – Tak, by ów palimpsest doświadczeń kobiet i mężczyzn mógł ukazać nam całościową wizję rzeczywistości.
W selekcji literackiej znajdziemy książki twórczyń różnych gatunków i epok, opowiadające o tym, jak kobiece doświadczenie kształtowało się na przestrzeni dziejów, ale i po prostu podejmujące uniwersalne problemy dotykające każdego człowieka. Nie brakuje w niej klasyczek, które na przestrzeni wieków wprowadzały do literatury wątki kobiece. Uczestnicy i uczestniczki ENL-u będą więc mogli usłyszeć m.in. fragmenty dzieł ikonicznych dla literatury feministycznej: choćby eseju Virginii Woolf „Własny pokój” czy rozprawy Simone de Beauvoir „Druga płeć”. W programie, który o doświadczeniu kobiecości opowiadać ma w wielowymiarowy sposób, znalazło się miejsce i dla romantycznej powieści autorstwa Jane Austen („Emma”), i dla klasyki literatury dziecięcej stworzonej przez Astrid Lindgren („Ronja, córka zbójnika”); na Karłowicach odczytane zostaną urywki rozmów prowadzonych przez Orianę Fallaci („Wywiad z historią”), ale i reportaży Swietłany Aleksijewicz („Wojna nie ma w sobie nic z kobiety”).
Program uzupełniają propozycje zdecydowanie bardziej współczesne – niektóre na księgarnianych półkach obecne od kilku lat, inne od zaledwie kilku miesięcy. Wśród nich znalazły się pozycje tak głośne, jak będąca przykładem katolickiego feminizmu i domagająca się równouprawnienia w życiu religijnym książka „Kościół kobiet” polskiej teolożki Zuzanny Radzik czy rozprawiający się patriarchalną przemocą symboliczną esej amerykańskiej felietonistki i aktywistki Rebekki Solnit „Mężczyźni objaśniają mi świat”. – Uważam, że w literaturze jest dziś wiele wspaniałych kobiecych głosów, podnoszących bardzo istotne tematy, a przy tym pięknie literacko rezonujących – tłumaczy Anna Dziewit-Meller. – Mam nadzieje, że cały zestaw 10 tekstów jest interesującym, choć szalenie subiektywnym obrazem twórczości kobiet.
10 głosów w 10 wyjątkowych lokalizacjach
Prace nad jubileuszową, 10. odsłoną Europejskiej Nocy Literatury prowadzone są we wciąż niepewnej epidemicznie rzeczywistości, dlatego – podobnie jak w roku ubiegłym – czytania odbędą się w przestrzeniach plenerowych. Tłem dla nich będzie zielona enklawa na wrocławskim śródmieściu, przedwojenne „miasto-ogród”: osiedle Karłowice. Lokalizacje czytań nanizane będą na oś alei Jana Kasprowicza. Jedną z nich będzie Arche Hotel Klasztor Wrocław – zabytkowy klasztor przy alei Jana Kasprowicza, w którym przez lata mieścił się szpital, a który przechodzi właśnie gruntowną metamorfozę: główny budynek przyjmie funkcję hotelową, a w głębi otaczającego go parku przewidziano kameralne budynki mieszkalne. Kolejnymi: park Jana Kasprowicza, zmodernizowany niedawno Brodzik przy ul. Berenta czy nabrzeża Odry, gdzie słuchacze doświadczą wyjątkowego czytania z zacumowanej przy brzegu łodzi. Uczestnicy ENL-u odwiedzą też choćby Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego czy Wielopokoleniowe Centrum Aktywności.
Ogłoszeniem ci roku elektryzującym publiczność są zawsze nazwiska czytających, które interpretować będą 10 fragmentów europejskiej prozy. W tym roku wśród aktorek, które 21 sierpnia pojawią się na Karłowicach, znalazły się: Katarzyna Herman (znana m.in. z filmów „Kler” czy „Pokot”), Gabriela Muskała („Fuga”, „Moje córki krowy”), Ewa Szykulska („Hydrozagadka”, „Vabank”), Joanna Trzepiecińska („Sztuka kochania”, „Rodzina zastępcza”) i Zofia Wichłacz („Miasto 44”, „Rojst”). Aktorzy, których posłuchać będzie można podczas Europejskiej Nocy literatury, to: Andrzej Grabowski („Dzień świra”, „Zróbmy sobie wnuka”), Janusz Chabior („Drogówka”, „Hardkor Disko”), Tomasz Ziętek („Żuzel”, „Cicha noc”), Andrzej Chyra („Koomornik”, „Carte Blanche”) i Cezary Łukaszewicz („Kruk”, „Belfer”).
PROGRAM EUROPEJSKIEJ NOCY LITERATURY 2021:
1. Katarzyna Herman – Virginia Woolf „Własny pokój” (tłum. Agnieszka Graff, Wydawnictwo OsnoVa) – Brodzik (al. Jana Kasprowicza 105 / ul. Wacława Berenta 46)
2. Gabriela Muskała – Sarah Moss „Nocne czuwanie” (tłum. Paulina Surniak, Wydawnictwo Poznańskie) – Ogród Klasztoru Franciszkanów (al. J. Kasprowicza 26)
3. Ewa Szykulska Oriana Fallaci „Wywiad z historią” (tłum. Agnieszka Czepnik, Anna Osmólska-Mętrak, Joanna Ugniewska, Wydawnictwo Świat Książki) – Arche Klasztor Wrocław (al. J. Kasprowicza 64/66)
4. Joanna Trzepiecińska – Petra Hůlová „Macocha” (tłum. Julia Różewicz, Wydawnictwo Afera) – Plac Piłsudskiego
5. Zofia Wichłacz – Rebecca Solnit „Mężczyźni objaśniają mi świat” (tłum. Anna Dzierzgowska, Wydawnictwo Karakter) – Wielopokoleniowe Centrum Aktywności (al. J. Kasprowicza 46)
6. Andrzej Grabowski – Swietłana Aleksijewicz „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety” (tłum. Jerzy Czech, Wydawnictwo Czarne) – Tower Studio (ul. St. Przybyszewskiego 85)
7. Janusz Chabior – Astrid Lindgren „Ronja, córka zbójnika” (tłum. Anna Węgleńska, Wydawnictwo Nasza Księgarnia) – Wały nadodrzańskie (w pobliżu Parku Jana Kasprowicza) – czytanie z żaglówki
8. Tomasz Ziętek – Jane Austen „Emma” (tłum. Jadwiga Dmochowska, Wydawnictwo Świat Książki) – Polana Karłowicka (al. J. Kasprowicza 45)
9. Andrzej Chyra – Zuzanna Radzik „Kościół kobiet” (Wydawnictwo WAM) – Wydział Nauk Biologicznych UWr (ul. S. Przybyszewskiego 63)
10. Cezary Łukaszewicz – Simone de Beauvoir „Druga płeć” (tłum. Gabriela Mycielska, Maria Leśniewska, Wydawnictwo Czarna Owca) – Park Jana Kasprowicza (al. J. Kasprowicza 67)
Tegoroczna odsłona Europejskiej Nocy Literatury odbędzie się 21 sierpnia na Karłowicach. Kolejne czytania rozpoczynać się będą co 30 minut między godziną 18:00 a 22:30. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. Więcej informacji na temat nadchodzącej edycji ENL-u na stronie NocLiteratury.pl oraz na Facebooku: facebook.com/ENLWroclaw.
