Nadchodzi wrzesień i pomimo tego, że linia turystyczna B zakończy już swoje kursowanie, nie oznacza to, że autobusy Klubu Sympatyków Transportu Miejskiego schowają się do hal na Zajezdni Popowice. Tradycyjnie w pierwszą sobotę miesiąca, czyli tym razem 6 września 2025 r., stowarzyszenie zapraszamy na przejażdżkę śladami jakiejś linii. Tym razem przejazd będzie upamiętniał aż cztery połączenia – 104, 111, 131 i 934.
Linie te na pewno doskonale znają mieszkańcy gminy Długołęka i to właśnie miejscowości tego obszaru odwiedzimy przegubowym Ikarusem 280.26.
Tak jak linia 934 bez żadnych wątpliwości kojarzy się każdemu znającemu wrocławski system komunikacyjny z linią podmiejską, tak linie 104, 111 i 131 raczej są powszechnie wiązane z jeżdżeniem jedynie w obrębie Wrocławia, jako linie miejskie. Otóż nie zawsze tak było, chociażby z racji wielu tzw. wariantowych kursów, w czasie których autobus na chwilę zbacza ze swojej głównej trasy, by pojechać np. do sąsiedniego osiedla albo wyjechać z Wrocławia i dotrzeć do podmiejskiej wioski. Być może niektórzy pamiętają z poprzednich artykułów na temat przejazdów śladami różnych linii, że autobusy docierały do podwrocławskich miejscowości już przed II wojną światową. Były to linie oznaczone literami, wziętymi od pierwszych liter miejscowości, do których owe linie dojeżdżały, np. K udające się do Klettendorf (dzisiejsza Klecina) czy H zmierzające do Hundslefd (dzisiejsze Psie Pole). Po wojnie kontynuowano tę praktykę, lecz zmieniono porządek linii autobusowych na alfabetyczny, począwszy rzecz jasna od litery A. Prawdziwa rewolucja nastąpiła jednak równo 70 lat temu, czyli w 1955 r., gdy całkowicie zreorganizowano oznaczenia linii autobusowych i zmieniono je z literowych na cyfrowe, począwszy od 100 wzwyż.
W całej tej historii najbarwniej prezentują się losy linii 104, która jeszcze jako linia G kursowała w 1948 r. z pl. Kromera do Wilczyc. W 1952 r. zmieniła trasę na relację pl. Kromera – ul. Bierutowska (Psie Pole). Wskutek wspomnianej reformy sieci autobusowej w 1955 r. dotychczasowa linia G oficjalnie zamieniła się w 104 i pozostała na swojej trasie. Z kolei w 1956 r. dojeżdżała już do Mirkowa. Dodatkowo w 1976 r. przedłużono ją do Szczodrego, a od 1977 r. wprowadzono wariantowe kursy do Łoziny. Ciekawe jest to, że obecna linia 104 (Rędzińska –Ślazowa) w ogóle nie przypomina swojej pierwotnej trasy, ba – kursuje w zupełnie innej części Wrocławia. Jeśli chodzi o losy linii 111, to w momencie jej powstania w 1955 r. (dokładnie było to 1 sierpnia) rozpoczęła ona kursy na trasie pl. Grunwaldzki – Zgorzelisko. Od stycznia 1958 r. dojeżdżała już do Kiełczowa, zaś w 1984 r. wprowadzono jej wariantowe kursy do Piecowic. Przez moment pojedziemy też śladami linii 131, której wariantowe kursy do Kiełczowa można było spotkać w rozkładzie jazdy jeszcze kilkanaście lat temu.
Transformacja gospodarcza po 1989 r. nie ominęła również wrocławskiej komunikacji autobusowej. W latach dziewięćdziesiątych wrocławskie Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne praktycznie zrezygnowało z utrzymywania połączeń podmiejskich, oddając je w gestię przewoźników prywatnych. To na linii 111 kursował pierwszy prywatny podwykonawca w naszym systemie – przedsiębiorstwo Anter. W 1995 r. doszło do przekształcenia linii 104 i 111 w ramach wydzielenia osobnego zakresu numeracji dla linii podmiejskich – otrzymały one odpowiednio numery 604 i 611. Później, przez wiele lat, połączenia do gminy Długołęka obsługiwały Dolnośląskie Linie Autobusowe, a następnie jeszcze inni przewoźnicy – zawsze w ramach kilkuletnich kontraktów na obsługę linii. Modyfikacja tras postępowała na przestrzeni lat aż do czasów współczesnych, lecz jeden element pozostał niezmienny – to końcówki numerów obecnych linii strefowych 9×1 oraz 9×4, będące zaszłością historyczną właśnie po liniach 104 oraz 111.
Najciekawszym upamiętnieniem będzie przejazd śladami linii 934, bowiem w cyklu przejazdów w pierwszą sobotę miesiąca nie naśladowano jeszcze podobnego oznaczenia, czyli linii strefowej. Linia ta została uruchomiona we wrześniu 2010 r. jako jedna z kilku nowych linii międzygminnych obsługiwanych przez firmę Sevibus. Zastąpiła ona linię 903 kursującą do Łoziny przez Domaszczyn i Bąków. 934 jeździła na trasie Psie Pole –Bąków – Łozina – Bierzyce – Zaprężyn – Krakowiany –Węgrów – Skała – Jaksonowice. Na trasie tej linii szczególnie interesujący był odcinek drogi między Bierzycami a Jaksonowicami, który jest bardzo pagórkowaty i cechuje się ciasnymi, ostrymi zakrętami, które wymagają od kierowcy autobusu dużych umiejętności. Z historii świadków wiadomo, że niejednokrotnie dochodziło nawet do uszkodzeń autobusu przy pokonywaniu tych dróg. Nie tak dawno, bo 2 sierpnia 2025 r., gdy wygasł stary, dotychczasowy kontrakt na obsługę linii międzygminnych, 934 zostało zlikwidowane, zaś komunikację na odcinku Psie Pole – Łozina – Bierzyce przejęła nowa linia 928. Do Jaksonowic można natomiast dalej dojechać komunikacją wewnętrzną gminy Długołęka.
Poniżej znajdują się szczegóły przejazdu (lista ważniejszych przystanków), który odbędzie się w sobotę 6 września. Start pod Operą o godz. 12.00.
Śladami linii 104
Opera (12.00) – Galeria Dominikańska (12.10) – Ogród Botaniczny (12.14) – Wyszyńskiego (12.16) – Kromera (12.19) – Psie Pole (12.24) – Psie Pole (Rondo Lotników Polskich) (12.26) – Bierutowska (12.30) – Mirków-Sportowa (12.33) – Długołęka-Kasztanowa (12.37) –Szczodre-Pętla (12.42) – Dąbrowica (12.46) – Łosice (12.47) – Budziwojowice (12.48) – Łozina-Kościół (12.50)
Śladami linii 934
Łozina-Kościół (13.00) – Bąków (13.03) – Bukowina-skrzyżowanie (13.04) – Domaszczyn-skrzyżowanie (13.06) – Pruszowice-las (13.07) – Zakrzów (13.11) – Psie Pole (Rondo Lotników Polskich) (13:16) – Psie Pole (Gorlicka) (13.17)
Śladami linii 131
Psie Pole (Gorlicka) (13.20) – Psie Pole (Rondo Lotników Polskich) (13:22) – Poleska (13.23) – Kiełczowska (Cmentarz) (13.25) – Kiełczów-pętla (Plac Jana Gdaka) (13.28)
Śladami linii 111
Kiełczów-pętla (Plac Jana Gdaka) (13.35) – Piecowice (13.39)
Piecowice (13.45) – Kiełczów-pętla (Plac Jana Gdaka) (13.50) – Wilczyce-Borowa (13.55) – Zgorzelisko (13.58) –Psie Pole (Rondo Lotników Polskich) (14.02) – C.H. Korona (14:05) – Kwidzyńska (14.09) – Kochanowskiego (14.13) –Pl. Grunwaldzki (14.15)
Na pl. Grunwaldzkim autobus skończy trasę i na pusto powróci do Zajezdni Popowice. Wszystkie przystanki na powyższej trasie to przystanki na życzenie. Chęć wysiadania należy zgłosić obsłudze, zaś chęć wsiadania należy wyraźnie pokazać kierowcy, machając na przystanku. W czasie przejazdu są przewidziane fotostopy (decyduje kierowca), dlatego też może wystąpić odchylenie +/- 10 minut od powyżej podanego czasu. Przejazdy są biletowane, obowiązuje taryfa Wrocławskich Linii Turystycznych (bilet normalny 4,60 zł, ulgowy 2,30 zł), a bilety można nabyć u konduktora w pojeździe.
Na wycieczkę zabierze nas przegubowy Ikarus 280.26 z manualną skrzynią biegów i harmonijkowymi drzwiami. Autobusy te kursowały na liniach 104 i 111 w zasadzie od początku ich eksploatacji, czyli od wczesnych lat 80. ubiegłego stulecia, a w późniejszych latach kojarzyły się z obsługą linii 604 przez DLA. Ikarusy 280.26 wycofano we Wrocławiu dopiero w 2009 r. O historii pojazdów i naszego klubowego egzemplarza można przeczytać na stronie internetowej www.kstm.pl.
Jednocześnie warto podkreślić, że we wrześniu w ramach Wrocławskich Linii Turystycznych kursować będzie jedynie tramwajowa linia T, zatem jeśli ktoś chce przejechać się jeszcze Jelczem albo Ikarusem, to zapraszamy na kursy linii B po trasie Opera – Hala Stulecia, trwające tylko do końca sierpnia. Obowiązuje taryfa Wrocławskich Linii Turystycznych, a bilety można nabyć w pojeździe u konduktora.
W ramach Wrocławskich Linii Turystycznych odbędzie się jeszcze jedna atrakcja – nocne kursy składem tramwajowym złożonym z wagonu silnikowego Konstal N z 1949 r. i doczepy typu ND z 1952 r.
Odbędą się one w ostatnią sobotę wakacji (30.08.2025 r.) – start z przystanku linii turystycznych przy Operze o godz. 22:00 i 23:00. Skład pojedzie na następującej trasie:
pl. Teatralny (Opera) – Świdnicka – Arkady – Piłsudskiego – Dworzec Główny – Kołłątaja – Skargi – Galeria Dominikańska – Oławska – Traugutta – pl. Powstańców Warszawy – Most Pokoju – Wyszyńskiego – Sienkiewicza – pl. Bema – Drobnera – Most Uniwersytecki– Grodzka – Nowy Świat – Kazimierza Wielkiego – Widok – pl. Teatralny (Opera)
Podczas przejazdu także obowiązuje taryfa Wrocławskich Linii Turystycznych, przy czym ważne są również wszystkie bilety miejskie. Z kolei pod koniec września odbędzie się doroczny Dzień Otwarty Zajezdni Popowice. Szykuje się jak zawsze wielka komunikacyjna impreza – więcej szczegółów wkrótce.
