Wywłaszczenie może nastąpić niezależnie od aktualnej sytuacji prawnej nieruchomości. W dzisiejszym artykule omawiamy przypadek, kiedy nie są znane osoby posiadające prawa do wywłaszczanego mienia.
Podstawy wywłaszczenia nieruchomości
Konstytucyjna ochrona własności umożliwia wywłaszczenie wyłącznie dla celów publicznych. Każde takie działanie musi wiązać się z przyznaniem słusznego odszkodowania. Wywłaszczenie mienia możliwe jest na rzecz Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Nieruchomość należąca do Skarbu Państwa nie może zostać wywłaszczona, co nie odnosi się do sytuacji pozbawienia prawa użytkowania wieczystego lub ograniczonych praw rzeczowych.
Definicja nieuregulowanego stanu prawnego nieruchomości
Nieuregulowany stan prawny nieruchomości, zdefiniowany w Ustawie o gospodarce nieruchomościami, dotyczy sytuacji, kiedy brak odpowiednich dokumentów uniemożliwia ustalenie właścicieli czy użytkowników wieczystych. Odnosi się to także do przypadku, gdy właściciel mienia nie żyje i nie zakończono postępowania spadkowego.
Proces wywłaszczenia w kontekście nieuregulowanego stanu prawnego
Jeżeli zostanie stwierdzone, że nieruchomość ma nieuregulowany stan prawny, starosta ogłasza zamiar wywłaszczenia w sposób tradycyjny dla danej miejscowości, na stronach internetowych oraz w prasie ogólnopolskiej. Jeśli w ciągu dwóch miesięcy nie ustali się osób uprawnionych do nieruchomości, organ wydaje decyzję o przejęciu mienia przez Skarb Państwa lub samorząd terytorialny. W przypadku nieruchomości z uregulowanym stanem prawnym zawiadomienie do strony wysyłane jest na adres z katastru, natomiast w przypadku nieuregulowanego stanu prawnego jedyną formą powiadomienia jest obwieszczenie publiczne.
Odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości z nieuregulowanym stanem prawnym
Odszkodowanie w sytuacji nieuregulowanego stanu prawnego jest ustalane przez właściwy organ na podstawie zasad ogólnych. Ten mechanizm budzi pewne wątpliwości, gdyż hipotetyczne strony nie mogą aktywnie uczestniczyć w postępowaniu (np. składać wniosków dowodowych). Takiej możliwości nie ma nawet wtedy, gdy toczy się już postępowanie spadkowe i wiadomo, że uprawnieni do odszkodowania istnieją. Warto dla odmiany zaznaczyć, że jeżeli właściciel nieruchomości umiera przed zakończeniem toczącego się już postępowania o odszkodowaniu, to powinno zostać ono zawieszone do czasu ustalenia spadkobierców.
Zgodnie z prawem, odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym jest składane do depozytu sądowego na 10 lat, a po tym czasie środki przekazywane są Skarbowi Państwa.
