Witajcie w magicznym zakątku Polski, gdzie czas płynie wolniej, a zimowa aura sprawia, że miejsce to, staje się jak z bajki. Sokołowsko, ukryte w malowniczych Górach Suchych, jawi się jako idealne miejsce na zimową wycieczkę, wypełnioną urokiem i atmosferą rodem z baśni.
Słynne uzdrowisko, znane ze swojego zabytkowego charakteru i niepowtarzalnej architektury, przeniesie was w czasie, wprost do epoki XIX wieku. W tutejszych zabytkowych sanatoriach i willach odnajdziecie nie tylko ciepło kominków, ale także historię, która przywodzi na myśl dawne czasy. Dla siebie znajdą też coś miłośnicy kina. Zaciekawieni?
Sokołowisko — krótko o historii
Sokołowsko, wieś położona kilkanaście kilometrów na południe od Wałbrzycha, datowana już od 1357 roku przez wieki przechodziła przez różnych właścicieli, aż w 1509 roku trafiła w ręce hrabiego von Hochberga. Wszystko zmieniło się w 1849 roku, kiedy hrabina von Colomb, goszcząca w dobrach hrabiego, zachwyciła się pięknem krajobrazu Sokołowska i namówiła swojego szwagra, dr. Hermanna Brehmera, aby założył tu uzdrowisko.
W 1855 roku otwarto pierwsze na świecie sanatorium specjalizujące się w leczeniu gruźlicy metodą hydroterapii Vincenta Priessnitza. Sokołowsko stało się pionierem w leczeniu gruźlicy, a jego model posłużył za wzór dla innych ośrodków, w tym słynnego Davos w Szwajcarii. Jednym ze współpracowników Brehmera był prof. Alfred Sokołowski, od którego po 1945 roku miejscowość wzięła swoją nazwę.
Upadek i odrodzenie
Po II wojnie światowej uzdrowisko kontynuowało swoją działalność, skupiając się na leczeniu chorób dróg oddechowych. Po odkryciu skutecznego leku na gruźlicę, dawne sanatorium przy ul. Różanej 2 w Sokołowsku zaczęło jednak podupadać. Spowodowane to było zarówno zmniejszoną liczbą pacjentów, jak i brakiem inwestycji oraz tragicznym pożarem w 2005 roku, który zniszczył część budynku. Obecnie ten dawny gmach przeżywa nowy rozdział w swojej historii. W wyniku prowadzonych prac remontowych budynek został odnowiony i obecnie pełni rolę siedziby Międzynarodowego Laboratorium Kultury. W 2023 roku natomiast wieś została wybrana Najpiękniejszą Wsią Dolnego Śląska w konkursie Urzędu Marszałkowskiego — zupełnie zasłużenie.
Sokołowisko — tu mieszkał Krzysztof Kieślowski
Co ma wspólnego kino z małą, dolnośląską wsią? Wiele! W 1951 roku dziesięcioletni Krzysztof Kieślowski przeniósł się do Sokołowska, gdy jego rodzina szukała leczenia dla ojca, walczącego z gruźlicą. Młody Kieślowski spędził tu kilka lat, ucząc się w miejscowej szkole i regularnie odwiedzając Kinoteatr „Zdrowie”.
Pobyt w Sokołowsku, jak przyznał reżyser w swojej autobiografii „Trzy kolory”, wywarł trwały wpływ na reżysera, kształtując jego wrażliwość i rozwijając artystyczną duszę. To tutaj Kieślowski po raz pierwszy zetknął się z magią kina, co wywarło głęboki wpływ na jego późniejszą karierę.
Nadal żywe są związki Krzysztofa Kieślowskiego z Sokołowskiem. Od 2011 roku odbywa się tam festiwal filmowy „Hommage à Kieślowski”, a Archiwum Twórczości Krzysztofa Kieślowskiego (ATKK) korzysta z rodzinnych archiwów, które zostały podarowane przez Marię Kieślowską, żonę wybitnego reżysera. To miejsce stało się nie tylko częścią historii reżysera, ale także ważnym punktem dla miłośników jego sztuki.
Co warto zobaczyć?
Mimo upływu lat, zaniedbań oraz niefortunnych decyzji budowlano-architektonicznych po II wojnie światowej, Sokołowsko nie straciło swojego urokliwego XIX-wiecznego charakteru.
Sokołowsko przyciąga uwagę nie tylko swoją ciekawą historią, ale przede wszystkim bogactwem zabytków. Jednym z nich jest urokliwa cerkiew św. Michała Archanioła, położona przy ul. Unisławskiej. Jej wzniesienie w latach 1900–1901 zostało poprzedzone błogosławieństwem metropolity petersburskiego Palladiusza. Ta malownicza świątynia jest świadectwem kulturowych więzi między Sokołowskiem a Rosją, wynikających z licznych wizyt przedstawicieli tego kraju w tym regionie. Cerkiew otwarta jest dla zwiedzających od świtu do zmierzchu, umożliwiając podziwianie jej piękna o każdej porze dnia.
W miasteczku można również odkryć inne cenne zabytki, takie jak urokliwa drewniana zabudowa ulicy Głównej, zameczek Friedenstein zbudowany w XIX i XX wieku, oraz kompleks dawnej siedziby Sanatorium dr. Brehmera, pochodzący z drugiej połowy XIX wieku. Te wyjątkowe miejsca nie tylko stanowią atrakcje turystyczne, ale również ożywają z historii, przenosząc nas w odległe czasy i ukazując niezwykłe dziedzictwo Sokołowska.
Jeśli więc szukasz miejsca nie tylko na zimowy spacer, ale także miejsca z historią, to Sokołowisko jest właśnie dla Ciebie.
