O kortyzolu możemy ostatnio słyszeć trochę częściej. W dzisiejszych czasach łatwo popaść w stresową sytuację. To właśnie wtedy jest on wytwarzany. Kortyzol nazywany jest potocznie hormonem stresu. Czym on dokładnie jest i jak wygląda badanie?
Czym jest kortyzol?
Kortyzol to inaczej hormon stresu, którego poziom we krwi waha się w zależności od pory dnia i sytuacji z jaką nasz organizm musi się zmierzyć. Jego podwyższone stężenie wpływa na pobudzenie człowieka do działania. Co więcej, ma on zadanie w gospodarce:
- białkowej – jest prowodyrem nasilenia rozpadu białek,
- tłuszczowej – odpowiada za procesy rozpadu trójglicerydów,
- węglowodanowej – aktywizuje glikogenolizę i glukoneogenezę,
- elektrolitowej – zwiększa wydalanie potasu przez zatrzymywanie soli w organizmie.
Kiedy należy zbadać poziom kortyzolu?
Lekarz może zlecić zbadanie poziomu kortyzolu u pacjenta na podstawie przeprowadzonego z nim wywiadu i innych badań. Najczęściej wskazaniem do sprawdzenia kortyzolu jest podejrzenie:
- zespołu Cushinga – u pacjenta występuje szeroki zespół objawów, które wynikają z nadmiaru kortyzolu we krwi,
- nowotworu nadnerczy, jajnika, jądra,
- depresji,
- niedoczynności tarczycy,
- nadczynności tarczycy,
- bezsenności,
- występowania przewlekłego zmęczenia.
Jak wygląda badanie kortyzolu i w jaki sposób się do niego przygotować?
Badanie kortyzolu polega na pobraniu surowicy z żyły łokciowej. Należy pamiętać, aby na minimum osiem godzin przed badaniem nic nie jeść, ponieważ wykonuje się je na czczo. W niektórych przypadkach może zajść potrzeba wykonania badania w kontekście zmian w ciągu dnia. Wtedy pomiary robi się kilka razy w ciągu doby. Istnieje także metoda sprawdzenia stężenia wolnego kortyzolu – polega ona na oddaniu próbki moczu. W tym przypadku niezmiernie ważne jest, aby nie przyjmować leków mogących powodować przekłamanie w wynikach, przynajmniej na tydzień przed.
Norma kortyzolu we krwi
Jeżeli badanie zostało wykonane w godzinach porannych, to norma stężenia kortyzolu we krwi powinna wynosić od 138 do 690 nmol/l (5-25 µg/dl). Jeżeli natomiast odbyło się ono wieczorem, wartości są o ponad połowę mniejsze.
Podwyższony, a obniżony poziom kortyzolu
Zbyt wysoki poziom kortyzolu może mówić o:
- zmianach nowotworowych,
- guzie nadnerczym,
- gruczolaku,
- anoreksji,
- depresji.
Kortyzol poniżej normy może oznaczać niedoczynność kory nadnerczy.
Nie czekaj! Zbadaj poziom hormonu stresu!
Często spotykają nas stresujące sytuacje, co tylko przyczynia się do wytwarzania kortyzolu. Jak już wiemy, jego wysoki poziom wcale nie jest dobrą oznaką. Nie czekaj więc, zgłoś się do swojego lekarza i przebadaj poziom kortyzolu!
Jutro Medical już we Wrocławiu! Sprawdź ofertę przychodni nfz we Wrocławiu dostępną w Jutro Medical
